طول سیکل قاعدگی و پریودی در خانم ها با توجه به علل ژنتیکی و محیطی با هم متفاوت و کاملا طبیعی است.
اما بروز علائمی مثل قطع شدن پریودی (دوره های غایب)، خونریزی و درد شدید نشانه بروز اختلال در چرخه قاعدگی هستند.
این اختلالات گاهی ناشی از تغییر در رژیم غذایی، ورزش زیاد یا تغییر آب و هوا هستند که مشکل خاصی نیست.
اما بی نظمی های پریودی می تواند نشانه یک اختلال یا بیماری جدی در زنان باشد. با خواندن این مقاله تا حد زیادی می توانید با این نوع اختلالات و روشهای درمان آن آشنا شوید.
سیکل قاعدگی چگونه رخ می دهد؟

چرخه قاعدگی یک فرآیند طبیعی در بدن زن است که معمولاً 28 روز طول می کشد، اما این دوره می تواند بین 21 تا 35 روز متغیر باشد.
سیکل قاعدگی دارای چند مرحله است که در ادامه به توضیح این مراحل می پردازیم.
فاز قاعدگی
این مرحله از روز اول قاعدگی شروع می شود و 3 تا 7 روز طول می کشد.
در این زمان دیواره رحم که در سیکل قبلی ضخیم شده بود از بین می رود و در صورت عدم بارداری خونریزی قاعدگی رخ می دهد.
فاز فولیکولی
این مرحله از روز اول قاعدگی شروع شده و تا زمان تخمک گذاری ادامه دارد.
در این مرحله هورمون های FSH و LH از غده هیپوفیز ترشح می شود که باعث رشد و بلوغ فولیکول ها در تخمدان می شود.
در این زمان دیواره رحم نیز برای پذیرش احتمالی جنین در آینده دوباره شروع به ضخیم شدن می کند.
تخمک گذاری
این حالت معمولاً در روز 14 سیکل (در سیکل های 28 روزه) رخ می دهد.
در این مرحله سطح هورمون LH به طور ناگهانی افزایش می یابد و باعث آزاد شدن تخمک از یکی از تخمدان ها می شود.
این تخمک به سمت لوله های فالوپ حرکت می کند و برای لقاح آماده است.
فاز لوتئال
این مرحله از تخمک گذاری شروع می شود و تا شروع قاعدگی بعدی ادامه می یابد.
پس از آزاد شدن تخمک، فولیکول خالی به ساختاری به نام جسم زرد تبدیل می شود که هورمون پروژسترون را تولید می کند.
پروژسترون ضخامت دیواره رحم را حفظ کرده و آن را برای دریافت تخمک بارور شده آماده می کند.
اگر تخمک بارور نشود، سطح هورمون ها کاهش می یابد و دیواره رحم شروع به شکستن می کند که منجر به قاعدگی می شود.
سیکل طبیعی قاعدگی چیست؟
چرخه طبیعی قاعدگی یک فرآیند بیولوژیکی در بدن زنان است که معمولا هر 28 تا 35 روز اتفاق افتاده و شامل تغییرات هورمونی، فیزیکی و فیزیولوژیکی برای آماده سازی بدن برای بارداری هستند.
این چرخه با مرحله پریود شروع می شود یعنی زمانی که لایه داخلی رحم (آندومتر) در غیاب بارداری ریزش می کند.
سپس در مرحله فولیکولی، فولیکول های تخمدان تحت تاثیر هورمون ها رشد کرده و دیواره رحم ضخیم می شود.
در مرحله تخمک گذاری، تخمک بالغ از تخمدان آزاد می شود.
زمانی که تخمک بارور نشود، در مرحله لوتئال، سطح هورمون کاهش می یابد و چرخه دوباره شروع می شود.
به چه پریودی نامنظم می گویند؟
طول مدت سیکل ماهانه در همه خانمها یکسان نیست اما به طور میانگین، پوشش داخلی رحم (آندومتر) در بیشتر زنان هر 28 روز یکبار می ریزد که با خونریزی 5 تا 7 روزه همراه است.
در صورتی که این سیکل بهم خورده یا مقدار خونریزی و علائم پریودی تغییر کند، به آن پریود نامنظم می گوییم.
اگر در دو تا سه پریودی، پشت سر هم دچار بی نظمی قاعدگی شده اید، باید برای تشخیص علت آن به پزشک زنان مراجعه کنید.
علائم اختلالات قاعدگی چیست؟
قبل از پریودی ممکن است درجات متفاوتی از علائم پیش از قاعدگی (PMS) مثل نوسانات خلقی، افسردگی، درد و گرفتگی عضلات شکم را تجربه کنید.
این علائم عادی هستند و در سیکل های مختلف شدت آنها ممکن است تغییر کند که اختلال به حساب نمی آید.
در واقع، علائم بی نظمی پریود در دختران و زنان عبارتند از:
- درد یا گرفتگی شدید و طولانی قبل یا در طول قاعدگی
- خون ریزی خیلی زیادتر یا خیلی کمتر از قبل
- خونریزی یا لکه بینی در طول سیکل ماهانه
- طولانی تر یا کوتاه تر شدن سیکل ماهانه نسبت به قبل
- پریود طولانی (بیش از 7 روز)
- قطع شدن پریود (دوره های غایب)
در صورت بروز هر یک از این علائم در هر سنی که هستید باید حتما به پزشک زنان مراجعه کنید.
برای درمان انواع اختلالات قاعدگی زنان و دختران در شیراز، شما هم می توانید از تخصص خانم دکتر سیده زهرا طباطبایی، جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی در این زمینه بهره مند شوید. جهت رزرو نوبت با شماره 09177538893 تماس بگیرید.
رایج ترین انواع اختلالات قاعدگی در شیراز
به گفته دکتر سیده زهرا طباطبایی، جراح و متخصص زنان و زایمان، بیشتر خانم هایی که در شیراز برای درمان اختلالات قاعدگی به ایشان مراجعه می کنند، دچار یکی از مشکلات زیر هستند:
آمنوره (دوره های غایب): قطع شدن پریود بیش از 3 ماه (یا به نقل از Health line) 6 ماه یا بیشتر) در زنانی که قبلا قاعدگی منظم داشته اند (آمنوره ثانویه) و یا پریود نشدن دختران تا سن 16 سالگی (آمنوره اولیه)
دیسمنوره ثانویه (قاعدگی دردناک): درد و اسپاسم شدید شکم در دوران قاعدگی که تا چند روز بعد از شروع قاعدگی هنوز ادامه دارد. برخلاف دیسمنوره اولیه که دردها قبل از پریودی طبیعی هستند و بعد از یکی دو روز رفع می شوند، دیسمنوره ثانویه نوعی اختلال است.
منوراژی (قاعدگی سنگین): خونریزی بیش از حد که به آن هیپرمنوره هم می گویند یا طولانی شدن مدت قاعدگی (پریودی بیش از 7 روز)
متروراژی: لکه بینی یا خونریزی بین دو قاعدگی
الیگومینوره (قاعدگی نادر): سیکل ماهانه ای که بیش از 35 روز بوده و با خونریزی خیلی سبکی همراه است.
سندرم پیش از قاعدگی
سندرم پیش از قاعدگی (PMS) مجموعه ای از علائم جسمی، ذهنی و رفتاری است که در روزهای قبل از قاعدگی در برخی از زنان رخ می دهد.
این علائم معمولا یک تا دو هفته قبل از قاعدگی شروع می شوند و با شروع خونریزی قاعدگی کاهش می یابند یا از بین می روند.
علائم سندرم پیش از قاعدگی
- نفخ شکم
- حساسیت و درد در سینهها
- سردرد یا میگرن
- خستگی
- دردهای عضلانی یا مفصلی
- افزایش اشتها یا هوس غذایی (معمولاً غذاهای شیرین یا شور)
- تحریکپذیری و زودرنچی
- اضطراب یا نگرانی
- نوسانات خلقی
- افسردگی خفیف
- کاهش تمرکزیبوست یا اسهال
علت ایجاد PMS
علت دقیق وجود PMS ناشناخته است، اما تصور میشود که تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی (به ویژه نوسانات استروژن و پروژسترون) عامل اصلی باشد.
همچنین، تغییرات ایجاد شده در مواد شیمیایی مغز، همانند کاهش سطح سروتونین، می تواندعلتی برای ایجاد این علائم باشد.
قطع استفاده از روشهای ضدبارداری و پریود نامنظم
همچنین ممکن است زمانی که فرد استفاده از روش های پیشگیری از بارداری را متوقف می کند، پریودهای نامنظم رخ دهد.
دلیل این امر این است که مدتی طول می کشد تا چرخه هورمونی بدن به حالت طبیعی خود بازگردد.
معمولاً 2 تا 4 هفته پس از قطع مصرف قرص های ضدبارداری، خونریزی ناشی از کمبود هورمون ایجاد می شود.
معمولاً خونریزی هایی که بعد از خونریزی ناشی از کمبود هورمون رخ می دهد یک دوره واقعی است.
ممکن است حدود 3 ماه طول بکشد تا چرخه قاعدگی یک فرد به یک الگوی منظم تبدیل شود.
عوارض بی نظمی قاعدگی
اگر به علت کوتاه شدن فاصله بین دو قاعدگی یا زیاد شدن آن و نیز اختلالات بالا به موقع درمان نشوید، علاوه بر علائم آزاردهنده مشکلات پریودی ممکن است دچار مشکلات زیر شوید:
- کم خونی شدید در اثر خونریزی زیاد
- مشکلات باروری
- نیاز به درمانهای سخت تر و طولانی تر
- گسترش سرطان (اگر اختلال پریودی در اثر تومور باشد)
مهمترین دلایل بی نظمی پریود
اختلالات هورمونی رایج ترین علت پریود نامنظم در زنان و دختران هستند که در موارد زیر بسیار شایع اند:
- بی نظمی پریود بعد از زایمان
- بی نظمی پریود در شیردهی
- اختلالات قاعدگی بعد از سقط
- اختلالات قاعدگی دوران بلوغ
- اختلالات قاعدگی و کیست تخمدان (به خصوص در بیماری تنبلی تخمدان)
- اختلالات ناشی از کم کاری یا پرکاری غده تیروئید
در تمام این موارد خانم ها به دلیل عدم تعادل هورمونی دچار قاعدگی نامنظم می شوند.
سایر علل قاعدگی نامنظم در زنان
به جز تغییرات هورمونی، موارد زیر هم می توانند علت اختلالات قاعدگی در زنان باشند:
- نارسایی زودرس تخمدانها یا کیست های تخمدانی
- عفونت های واژینالی و التهابات لگنی
- بارداری یا شیردهی
- رسیدن به سن یائسگی
- داروهای هورمونی مثل قرص ضد بارداری، آیودی هورمونی، قرص تیروئید و …
- برخی بیماریها مثل فیبروم رحم، کیست تخمدان، بیماری اندومتریوز (رشد غیر طبیعی بافت خارج از رحم) و سرطان های دستگاه تناسلی
- مصرف برخی داروها برای درمان آکنه، سرطان، ریزش مو، صرع، افسردگی و داروهای رقیق کننده خون
عوامل محیطی مثل تغییر در رژیم غذایی، ورزش سنگین، تغییر آب و هوا (فصلها)، استرس و ناراحتی های روحی هم می تواند چرخه عادی سیکل ماهانه را در زنان به هم بزند.
علت پریود نشدن بعد از عمل بینی
پریود یا قاعدگی موضوعی است که همیشه خانم ها را در حین اعمال جراحی به خصوص جراحی زیبایی نگران می کند.
حتی گاهی دیده شده است که خانم ها قبل از عمل به دلیل استرس دچار خونریزی می شوند.
بهتر است زمان جراحی خود را به گونه ای برنامه ریزی کنید که دچار استرس پریود نشوید و بتوانید جراحی و دوره بعد از جراحی بینی را با خیال راحت پشت سر بگذارید.
علت بی نظمی پریود در نوجوانان

علت آمنوره (عدم قاعدگی) و یا اختلال در سیکل ماهانه در سنین نوجوانی و قبل از رسیدن به بلوغ می تواند مربوط به یکی از عوامل زیر باشد:
- بی اشتهایی
- تغییر وزن ناگهانی
- کامل نشدن مسیر ارتباط بین غدد هیپوفیز و هیپوتالاموس مغز با تخمدانها در اوایل بلوغ
- مشکلات تیروئیدی
- کیست تخمدان، تنبلی تخمدان، …
- بلوغ دیررس
- داشتن پرده بکارت مسدود (بدون منفذ) که مانع خروج خون پریودی می شود
- ناهنجاری های مادرزادی در دستگاه تناسلی
- اختلالات هورمونی
البته ورزش سنگین، استرس امتحانات و کنکور یا دیگر استرس های روانی هم می تواند باعث اختلالات قاعدگی در دختران نوجوان شود.
قاعدگی نامنظم چطور تشخیص داده می شود؟
پزشک با گرفتن شرح علائم، معاینه لگنی و انجام برخی آزمایشها که در تصویر زیر آنها را می بینید، می تواند علت قاعدگی نامنظم را تشخیص دهد.
البته برای تشخیص سرطان دهانه رحم ممکن است تست پاپ اسمیر یا کولپوسکوپی دهانه رحم در شیراز هم برای بعضی از بانوان انجام شود.
درمان اختلالات قاعدگی در شیراز
به گفته خانم دکتر طباطبایی، با توجه به دلایل اختلالات قاعدگی و سن بیمار معمولا در شیراز هم از روشهای زیر برای درمان بی نظمی قاعدگی در زنان و دختران استفاده می شود:
تغییر سبک زندگی
اگر علت قاعدگی نامنظم کم وزنی بیش از حد، استرس، ورزش یا فعالیت بدنی شدید باشد، برای درمان دردهای شدید قاعدگی در شیراز روشهای زیر را به بیماران توصیه می کنیم:
- استحمام با آب گرم موقع پریودی
- یوگا، پیاده روی و ورزشهای سبک
- پرهیز از خوردن فست فود و خوراکی های نمکی، کافئین دار یا حاوی شکر تصفیه شده
- پرهیز از مصرف دخانیات و الکل
- استفاده از کمپرس گرم برای شکم
دارو درمانی
معمولا پزشکان برای درمان مشکلات هورمونی و تسکین علائم اختلالات قاعدگی مثل درد یا خونریزی شدید از داورهای مختلفی استفاده می کنند. بعضی از این داروها عبارتند از:
- قرص های ضد بارداری یا آیودی های هورمونی برای کاهش خونریزی های شدید
- آنتی بیوتیک برای درمان عفونت واژن و التهاب لگن
- داروهای مسکن و ضد التهاب های غیر استروئیدی برای کاهش درد و اسپاسم
- داروهای کوچک کننده فیبروم رحمی مثل تزریق پروژستین
همچنین خوردن قرص های مکمل آهن با افزایش تولید هموگلوبین در خون، علائم ناشی از کم خونی را در اختلالات پریودی کاهش می دهد.
روشهای جراحی
برای درمان اختلالات زیر، پزشکان مجبورند از از روشهای جراحی برای درمان بیمار استفاده کنند:
- رفع نواقص و ناهنجاری های مادرزادی در دستگاه تناسلی مثل جراحی بکارت مسدود
- برداشتن تومورهایی که باعث ایجاد سیکل های دراز مدت عادت ماهیانه شده اند
- عمل کورتاژ رحم برای برداشتن آندومتر صخیم و کاهش خونریزی شدید در قاعدگی
- عمل هیستروسکوپی رحم در شیراز برای برداشتن فیبروم یا پولیپ رحم
- عمل لاپاراسکوپی برای برداشتن میوم رحم
- عمل میومکتومی برای برداشتن فیبروم های تکی و بزرگ
در صورتی که هیچ یک از درمان های بالا برای درمان اختلالات پریودی موثر نباشند، جراح زنان مجبور است عمل هیسترکتومی رحم (برداشتن رحم) را به عنوان آخرین گزینه درمان انجام دهد.
برای تشخیص علت و درمان اختلالات قاعدگی با روشهای جراحی و غیر جراحی در شیراز، می توانید به مطب خانم دکتر سیده زهرا طباطبایی، جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی مراجعه کنید. جهت رزرو نوبت با شماره 09177538893 تماس بگیرید.
سوالات رایج درباره بی نظمی پریودی
معمولا در مورد بی نظمی پریودی سوالات زیر از متخصص زنان پرسیده می شود که همراه جوابشان در زیر می خوانید:
آیا پریود نامنظم خطرناک است؟
اغلب پریود نامنظم یک بیماری خطرناک نیست. اما لکه بینی و خونریزی در بین سیکل به خصوص در زنان یائسه خطرناک بوده و می تواند نشانه مشکلات جدی مثل سرطان دهانه رحم باشد.
علت پریود نامنظم دختر مجرد چیست؟
در دو سه سال اول شروع پریود چون محور مغز و تخمدان کامل نشده، بی نظمی قاعدگی عادی است. یا در برخی دختران بلوغ دیررس است. در بعضی موارد هم می تواند این اختلالات نشانه بیماریهای دستگاه تناسلی باشد.
علت نامنظم شدن پریود بعد از چهل سالگی چیست؟
قاعدگی نامنظم در زنان زیر 50 سال می تواند نشانه یائسگی زودرس و یا نشانه پیش یائسگی در زنان بالای 50 سال باشد. اما اگر درد و خونریزی شدید در پریودی را تجربه می کنید، بهتر است معاینه شوید.
علت پریود نشدن طولانی چیست؟
طولانی شدن فاصله بین پریودها معمولا در نتیجه ی مصرف داروهای ضد افسردگی، قرصهای ضد بارداری یا استرس شدید و طولانی مدت رخ می دهد.
با چه روشهایی می توان از بی نظمی قاعدگی پیشگیری کرد؟
روش خاصی برای پیشگیری از اختلالات قاعدگی وجود ندارد. اما داشتن خواب کافی، ورزش منظم و رژیم غذایی سالم تا حدی می تواند از بروز اختلالات پریودی ناشی از سبک زندگی پیشگیری کند.
در صورتی که شما هم سوالی درباره درمان اختلالات قاعدگی در شیراز دارید، در بخش نظرات این مقاله میتوانید آن را از ما بپرسید.

سلام. استرس میتواند قاعدگی را به تأخیر بیندازد؟
سلام. بله، استرس میتواند بر تعادل هورمونی بدن تأثیر بگذارد و منجر به تأخیر یا توقف قاعدگی شود.
سلام. سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) چگونه بر قاعدگی تأثیر میگذارد؟
سلام.PCOS میتواند باعث قاعدگیهای نامنظم، عدم تخمکگذاری، یا توقف قاعدگی شود. این اختلال همچنین ممکن است با علائمی مانند رشد موهای زائد، آکنه، و افزایش وزن همراه باشد.
سلام. آیا ورزش شدید میتواند اختلالات قاعدگی ایجاد کند؟
سلام. بله، ورزش شدید و طولانیمدت میتواند سطح هورمونها را تغییر داده و به توقف قاعدگی (آمنوره) منجر شود.
سلام. استرس میتواند قاعدگی را به تأخیر بیندازد؟
سلام. بله، استرس میتواند بر تعادل هورمونی بدن تأثیر بگذارد و منجر به تأخیر یا توقف قاعدگی شود.
سلام. . چه زمانی خونریزی قاعدگی غیرطبیعی است؟
سلام.خونریزی غیرطبیعی میتواند شامل موارد زیر باشد:
خونریزی بین دو قاعدگی
خونریزی بسیار شدید
قاعدگی طولانیتر از 7 روز
نبود قاعدگی برای بیش از 3 ماه بدون دلیل مشخص
سلام. چرخه قاعدگی طبیعی چه مدت است؟
سلام. چرخه قاعدگی طبیعی معمولاً بین 21 تا 35 روز است و به طور متوسط 28 روز طول میکشد.