علت ایجاد اندومتریوز

زمانی که آندومتر (پوشش دهانه رحم) شروع به رشد در خارج از رحم کند و در لوله های فالوپ، لگن و تخمدان ها شروع به گسترش نماید آندومتریوز رخ می دهد.

آندومتریوز در میان زنان ۳۰ تا ۴۰ سال شایع بوده اما در میان دختران نیز دیده میشود.

این بیماری معمولا همراه با علائمی نیست و نداشتن علائم، باعث می‌شود که وجود این بیماری دیرتر تشخیص داده شود.

در صورت وجود بیماری آندومتریوز، بافت ایجاد شده ممکن است در خارج از رحم باعث تاثیرگذاری بر روی تخمدان ها، مثانه و روده شود.

گاهی اوقات بافت ایجاد شده رشد می کند و کیست هایی را ایجاد می کند که دارای خون بوده و تخمدان ها و لگن را تحت تاثیر قرار می دهند.

چه عواملی ریسک ابتلا به آندومتریوز را افزایش می دهند؟

برخی عوامل و فاکتور ها هستند که ریسک ابتلا به آندومتریوز را افزایش می دهند از جمله:

• شروع شدن قاعدگی در سنین پایین
• داشتن سوابق پزشکی چون وجود عفونت لگن یا ابتلا به بیماری که از خروج خون قاعدگی جلوگیری نماید.
• آلرژی داشتن نسبت به مواد غذایی یا وجود آلرژی پوستی مثل کهیر زدن
• کوتاه یا بلند بودن سیکل های قاعدگی
• نداشتن فرزند
• شدید بودن قاعدگی ها
• تماس داشتن با سموم
• نداشتن فعالیت بدنی و ورزش نکردن و استفاده از الکل و کافئین
• بالا بودن سن بین ۳۰ تا ۴۰ سال
• وجود سوابق خانوادگی و ژنتیک

علت های ایجاد آندومتریوز

در ادامه این مقاله از سایت دکتر زهرا طباطبایی به علت ای مهم این موضوع می پردازیم.

برگشت خون قاعدگی به رحم

به دلیل ناهنجاری های رحمی ریسک قاعدگی های بازگشتی افزایش پیدا می کند و این موضوع باعث افزایش خطر ابتلا به آندومتریوز می گردد.

ناهنجاری های رحمی باعث تغییر یافتن موقعیت رحم یا ایجاد انسداد در جریان قاعدگی می‌شوند و عبارتند از:

• داشتن فیبروم های رحمی
• وجود پولیپ رحم
• وجود رحم کج
• وجود ناهنجاری های مادرزادی و انسداد های مادرزادی
• داشتن انقباضات غیرارادی واژن

در برگشت خون قاعدگی مخاط موجود در رحم به جای اینکه از طریق لوله های فالوپ از بدن خارج شوند به عقب برگشته و در داخل حفره شکمی جریان پیدا می کنند و اینگونه بافت در خارج از رحم شروع به رشد می کند.

برگشت خون قاعدگی جزو علت های شایع ابتلا به آندومتریوز است.

وزن

یکی از علت های ایجاد آندومتریوز وزن بدن است.

برخلاف بیماری های بسیاری، افراد چاق در مقایسه با دیگران کمتر در معرض ابتلا به آندومتریوز هستند.

ریسک ابتلا در این افراد ۳۱ درصد کمتر از افرادی است که وزنی طبیعی دارند.

ژنتیک

طبق نظر برخی دانشمندان ژنتیک از عواملی است که باعث پیشرفت آندومتریوز میشود. ژن ها به طریق زیر بر روی آندومتریوز اثر می گذارند:

• وراثت ژن ها، یعنی اگر اقوام درجه یک چون مادر یا خواهر به آندومتریوز مبتلا باشد ریسک ابتلا در فرد نیز به اندازه ۷ الی ۱۰ برابر بیشتر می گردد.
  مبتلا بودن اقوام درجه ۲ و ۳ نیز باعث افزایش ریسک ابتلا در فرد می گردد.
• داشتن جهش ژنی به صورتی که این جهش می تواند ارثی یا اکتسابی یا ترکیبی از این دو می باشد و غیر مستقیم موجب اثرگذاری بر روی هورمون ها می گردد.

برخی جهش های ژنی بر روی ژنهایی اثر می گذارند که:

• باعث رشد رحم شده
• باعث تولید ژن های سرکوبگر تومور شده
• باعث تنظیم استروژن شده
• باعث تنظیم ژن های سرکوب تومور شده
• باعث ایجاد لایه های مخاطی رحم شده
• باعث رشد دستگاه تناسلی شده

سیکل قاعدگی فرد

سیکل قاعدگی فرد بر روی ابتلا به آندومتریوز اثر می گذارد. افرادی که دارای سیکل های قاعدگی با شرایط زیر هستند بیشتر از دیگران مبتلا به اندومتریوز میشوند:

• شروع قاعدگی پیش از سن ۱۲ سالگی
• داشتن چرخه قاعدگی کوتاه یعنی کمتر از ۲۷ روز
• داشتن قاعدگی های سنگین به صورتی که بیشتر از ۷ روز زمان ببرد.

وجود استروژن زیاد و قاعدگی زودرس یا یائسگی دیرتر ریسک ابتلا به آندومتریوز را افزایش می دهد.

گسترش یافتن سلول های آندومتریوز از طریق جریان خون و سیستم لنفاوی

طبق نظریه های موجود این امکان وجود دارد که سلول های آندومتریوز وارد جریان خون و غدد لنفاوی شده و از طریق آن به بافت های دور تر چون چشم ها و مغز منتقل گردند.

در این مواقع باید بررسی های بیشتر توسط متخصص برای تشخیص اندومتریوز با سونوگرافی صورت بگیرد.

وجود اختلال در سیستم ایمنی بدن

گاهی اوقات وجود اختلال در سیستم ایمنی بدن و ضعیف بودن آن باعث می‌شود که بافت آندومتر جابجا شده از بین نرفته و شروع به رشد کرده و آندومتریوز را ایجاد کند.

وجود عوامل محیطی

قرار گرفتن در محیط های سمی چون محیط های دارای دی اکسین باعث تحت تاثیر قرار گرفتن سیستم ایمنی بدن و دستگاه تناسلی شده و آندومتریوز را ایجاد می کند.

محیط زندگی

با کاهش سطح هورمون استروژن می توان ریسک ابتلا به آندومتریوز را در بدن کاهش داد.

برای کاهش سطح هورمون استروژن می توان از اقدامات زیر استفاده کرد:

• به صورت منظم (بیشتر از ۴ ساعت در هفته) باید ورزش کرد.
• مصرف الکل را باید کاهش داد.
• مقدار کافئین مصرفی را باید قطع نمود.
• از روش های پیشگیری از بارداری که دارای دوز پایین استروژن هستند استفاده نمود.

تغییر شکل دادم سلول های صفاقی‌

با توجه به نظریه القایی متخصصان بر این باور هستند که هورمون ها و عوامل مربوط به سیستم ایمنی بدن باعث می‌شوند که سلول های صفاقی در قسمت داخلی شکم تبدیل به سلول های شبیه آندومتر گردند.

جراحی کردن

انجام جراحی هایی چون زایمان سزارین یا هیسترکتومی گاهی مواقع باعث جابجا شدن بافت های آندومتر شده و چنان چه سیستم ایمنی بدن نتواند آن را از بین ببرد در خارج از رحم شروع به رشد کرده و آندومتریوز را ایجاد می کنند.

ریسک ابتلا به آندومتریوز در فردی که از طریق سزارین فرزند اول خود را به دنیا آورده ۸۰ درصد بیشتر از فردی است که زایمان طبیعی داشته است.

علائم ابتلا به آندومتریوز

ابتلا به آندومتریوز همراه با یکسری علائم در فرد است. این علائم عبارتند از:

درد در هنگام برقراری روابط جنسی

چنان چه فردی مبتلا به اندومتریوز باشد در حین رابطه یا بعد از آن دچار درد میشود.

قاعدگی همراه با درد

وجود آندومتریوز ممکن است باعث درد و گرفتگی در لگن قبل از قاعدگی شده و تا چند روز بعد هم ادامه داشته باشد.

گاهی اوقات ممکن است درد در  قسمت شکم و کمر فرد نیز بروز یابد‌.

برای درمان دردهای قاعدگی باید به پزشک مراجعه کنید.

خونریزی زیاد از حد در دوران قاعدگی

خونریزی زیاد از حد در دوران قاعدگی یا وجود لکه بینی بین دو قاعدگی از علائم وجود آندومتریوز یا ابتلا به سرطان آندومتریوز است‌.

نابارور بودن فرد

افرادی که نابارور هستند در طول درمان اندومتریوز و بررسی علت ناباروری در خود، با وجود آندومتریوز مواجه میشوند و آندومتریوز در آنها باعث عدم ناباروری شده است.

چگونگی تشخیص بیماری آندومتریوز

با مراجعه به پزشک بابت بیماری آندومتریوز،  پزشک ابتدا در مورد علائم موجود در بدنتان از شما سوالات لازم را می پرسد و جهت بررسی دقیق تر از آزمایشاتی را برای شما مورد استفاده قرار می دهد:

• انجام دادن معاینات لگنی که از طریق آن پزشک وجود ناهنجاری هایی چون کیست ها زخم های رحمی را بررسی می کند.
• انجام دادن سونوگرافی که با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا تصاویری از رحم و لگن دریافت میشود‌.
  سونوگرافی به دو روش ترانس واژینال و از روی شکم انجام می گیرد و هر دو تصاویری از رحم را ارائه کرده و به پزشک در تشخیص کمک لازم را می کنند.
• استفاده از ام آر آی که با استفاده از امواج رادیویی تصاویری از اندام ها و بافت های بدن ارائه می گردد و اطلاعات دقیقی برای جراحی حاصل میشود.
• استفاده از لاپاراسکوپی که از طریق آن پزشک با ایجاد برش کوچکی بر روی شکم، داخل شکم را به خوبی بررسی می نماید.